Do 2030 roku polski rynek data center potroi zasoby mocy

Paweł Olszynka

ICT Business Unit Director

Centra danych to jeden z dynamicznie rozwijających się, ale przy tym energochłonnych sektorów gospodarki. Prognozy PMR wskazują, że do 2030 r. operatorzy w Polsce będą dysponować mocą 500MW. Główne wyzwania dla branży w kolejnych latach są związane z czynnikami regulacyjnymi, kładącymi nacisk na niski ślad węglowy, zrównoważony rozwój i konieczność szczegółowego raportowania. Rozwój rynku hurtowego i ekspansja AI to kluczowe trendy.

Wielkość rynku data center i prognozy

Według danych PMR, w 2023 roku całkowita moc dostępna na rynku komercyjnych usług data center w Polsce wynosiła blisko 173 MW. W latach 2016-2019 przyrost mocy wyhamował. Jednak w latach 2021-2023 rynek zaczął rozwijać się dużo bardziej dynamicznie. W ciągu trzech lat polski rynek data center podwoił zasoby mocy. Ubiegły rok był absolutnie rekordowy pod tym względem z dynamiką na poziomie 43%.

Warto zauważyć, że prognozy PMR wskazują na niemal potrojenie mocy polskiego rynku centrów danych w latach 2024-2030, z 173 MW do ponad 500 MW. Przyrost ten będzie większy, niż sugerowałby wzrost powierzchni netto (CAGR 18% w latach 2024-2029).

Polska jest hubem rozwoju w całym regionie środkowo-europejskim i zdecydowanie największym i najbardziej dynamicznie rosnącym rynkiem. Na polskim rynku są już obecni liderzy światowego rynku data center – na czele z Equinix (Poland), EdgeConneX, DATA4 i Vantage Data Centers oraz inwestorzy hiperskalowi (Microsoft, Google) oraz finansowi (fundusze i banki inwestujące w branży DC).

W 2023 roku wskaźnik wynajętej powierzchni w relacji do dostępnej dla całego rynku po raz pierwszy był wyższy dla największych obiektów niż średnia rynkowa. Wynika to z faktu oddania dużych inwestycji praktycznie w 100% wyprzedanych (EdgeConneX, DATA4). Bardzo wysoki wskaźnik zajętości ma też obecnie lider rynku – Atman, który realizuje nową inwestycję.

Struktura geograficzna obiektów

Udział poszczególnych miast w podaży komercyjnej przestrzeni pod kolokację i hosting w Polsce (%), styczeń 2024

Warszawa	67,9%
Kraków	8,0%
Poznań	6,9%
Wrocław	4,9%
Gdańsk	2,1%
Katowice	1,9%
Łódź	1,9%
Toruń	1,3%
Szczecin	1,1%
Pozostałe	4,0%

Wyjaśnienie: dane szacunkowe. Przyjęliśmy założenie, że 123 obiekty, które zostały zidentyfikowane, reprezentuje 91,2% całkowitej powierzchni netto dostępnej na rynku i 95,5% powierzchni brutto.

Źródło: PMR, 2024

Warszawa generuje zdecydowanie największy popyt na usługi datacentrowe, w tym na kolokację ze strony największych odbiorców hurtowych. Jest to też rynek najbardziej konkurencyjny i wymagający największych nakładów, najwyższe są też ceny gruntów. Najwięcej centrów danych działa w Warszawie. Skala inwestycji i tym samym wielkość centrów danych jest również wyraźnie największa. 2 na 3 z listy top 45 centrów danych w Polsce znajduje się obrębie aglomeracji warszawskiej. Ma to odzwierciedlenie w 68% udziale Warszawy w podaży komercyjnej powierzchni pod kolokację i hosting (pod względem zasobów mocy udział jest nawet wyższy). Realizowane i planowane w najbliższym czasie inwestycje każą zakładać, że udział Warszawy będzie nadal rósł.

Udział Warszawy w podaży komercyjnej przestrzeni pod kolokację i hosting w Polsce (%), 2013-2023

Główne wyzwania i trendy

Obecnie głównym wyzwaniem w branży jest dostępność mocy – absolutnie krytycznego komponentu rozwoju rynku DC. Problem narasta zwłaszcza w kontekście rosnącej koncentracji kapitału, rozwoju rynku hurtowego i zapytań o rynek warszawski.

Pomimo mniejszej ekspozycji na czynniki jednorazowe, takie jak pandemia czy wojna w Ukrainie, polski rynek data center, szczególnie od strony realizacji inwestycji, doświadcza zwiększonego popytu na budowę i modernizację centrów danych na świecie. Wysoka dostępność kapitału (nadpodaż) i zapotrzebowanie ze strony hiperskalerów powodują, że inwestorzy w Polsce nierzadko muszą mierzyć się z opóźnieniami w dostawach – polski rynek mimo dynamicznego rozwoju jest relatywnie niewielki. W efekcie nie jest tak priorytetowy dla producentów (oceniających po skali zamówień) jak rynki azjatyckie, USA czy największe rynki europejskie.

Sztuczna inteligencja, a w szczególności generatywna sztuczna inteligencja, odegra kluczową rolę w napędzaniu wzrostu wydajności centrów danych. Wzrost zapotrzebowania na AI wymusi na operatorach skalowanie nowych centrów danych, co z kolei będzie stymulować dalszy wzrost wydajności. Wzrost ten przyczyni się do konieczności rekonfiguracji centrów danych poprzez budowę większych kampusów o większej mocy i zwiększenie gęstości obiektów.

Krytyczny wpływ regulacji ESG i EED

Obok celów biznesowych, sektor centrów danych wyznacza sobie cele związane z neutralnością klimatyczną. Oprócz dotychczasowych inwestycji, szczególnie w zakresie efektywności zużycia energii (PUE), presja ekonomiczna, regulacyjna i środowiskowa będzie nadal skłaniać centra danych w kierunku zielonej energii i kontrolowania wpływu emisji dwutlenku węgla. Większość operatorów centrów danych na świecie dostrzega potrzebę działania w kierunku odnawialnych źródeł energii.

Nowo tworzone obiekty muszą być planowane w taki sposób, aby minimalizować zużycie energii i wody, stosować systemy wspierające niską emisyjność oraz wykorzystywać ciepło z odzysku. Spowoduje to m.in. pojawienie się aliansów i wspólnych projektów między dostawcami ciepła, a operatorami data center, którzy ciepło odpadowe wykorzystują w najlepszym razie tylko na własne potrzeby. Odzysk ciepła na potrzeby zewnętrzne na rynku polskim praktycznie nie istnieje, ale takie inwestycje na pewno się pojawią.

14 marca 2024 r. Komisja Europejska przyjęła akt delegowany EED, który bardzo szczegółowo omawia mechanizm raportowania centrów danych. Załącznik numer VII wymienia obok danych teleadresowych i informacji ogólnych, aż 30 specyficznych wskaźników, które mogą być objęte monitoringiem