Rynek HVAC: silne spadki omijają segment klimatyzacji
Szymon Jungiewicz
Construction Business Unit Director
Ostatnie lata charakteryzowały się dużą niepewnością i rozregulowaniem na rynku urządzeń HVAC. Po okresie dynamicznego wzrostu w latach 2021-2022, szczególnie w branży grzewczej, kiedy sprzedaż pomp ciepła osiągnęła rekordowe poziomy, 2023 r. przyniósł znaczną korektę tych trendów wzrostowych. Prognozy na 2023 r. zakładały kontynuację trendów z 2022 r., jednak rzeczywistość okazała się inna i rynek doświadczył załamania sprzedaży. Dodatkowo osłabiony popyt w połączeniu z upłynnianiem nadmiernych stanów magazynowych doprowadził do spadków cen.
Na tym niekorzystnym tle wybija się zdecydowanie sytuacja w segmencie rynku urządzeń klimatyzacyjnych, który był jedyną częścią polskiego rynku HVAC, który zanotował w 2023 r. wzrost wartości. Klimatyzacja jest i pozostanie w najbliższych latach najbardziej stabilną częścią polskiego rynku urządzeń HVAC – tak wynika z najnowszego raportu PMR „Rynek HVAC w Polsce 2024. Analiza i prognozy rozwoju na lata 2024-2029”.
Struktura wykonywanych instalacji HVAC w Polsce (wg wartości urządzeń, %), 2022-2023
| 2022 | 2023 | |
|---|---|---|
| Urządzenia grzewcze | 64% | 51% |
| Urządzenia wentylacyjne | 17% | 19% |
| Urządzenia klimatyzacyjne | 19% | 30% |
Źródło: Raport PMR „Rynek HVAC w Polsce 2024. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2024-2029.”
Spadki na rynku urządzeń grzewczych
W 2023 r. sytuacja na rynku HVAC wyglądała zupełnie inaczej w każdym z jego segmentów, co wpłynęło na zmiany prognoz na 2024 r. i kolejne lata.
W rekordowym 2022 r. największy wzrost odnotowano w segmencie urządzeń grzewczych, jednak obecnie to właśnie ten segment doświadcza najsilniejszych spadków. W 2023 r. mieliśmy do czynienia z załamaniem popytu na pompy ciepła. Ich sprzedaż spadła o niemal 40% r/r. W nieco mniejszym stopniu zmniejszył się popyt na kotły gazowe. Załamanie popytu na pompy ciepła i pełne magazyny tych urządzeń spowodowały silny spadek ich ceny. W efekcie wartość rynku urządzeń grzewczych spadła w 2023 r. aż o 41% r/r do poziomu 5,4 mld zł. Prognozy na 2024 r. są trochę bardziej optymistyczne dla części rynku związanej z kotłami gazowymi – popyt na te urządzenia zaczyna się powoli odbudowywać. Natomiast w przypadku pomp ciepła nadal widoczna jest tendencja spadkowa.
W efekcie analitycy PMR spodziewają się dalszych spadków sprzedaży urządzeń grzewczych w 2024 r. Poprawa w tym segmencie wystąpi najpewniej w 2025 r., kiedy ożywienie w ruchu budowlanym wkroczy w fazę, w której montowane będą urządzenia grzewcze, co przełoży się na wzrost popytu w nowych inwestycjach.
Segment urządzeń wentylacyjnych na znacznym minusie
W segmencie urządzeń wentylacyjnych w 2023 r. także występowały spadki sprzedaży, natomiast nie tak silne jak w przypadku urządzeń grzewczych. Jest to segment silnie powiązany z nowymi inwestycjami, więc spadki aktywności inwestycyjnej w budownictwie kubaturowym pociągnęły pogorszenie sprzedaży urządzeń wentylacyjnych, szczególnie rekuperatorów przeznaczonych do nowych domów jednorodzinnych. Sprzedaż urządzeń rekuperacyjnych spadła w ujęciu wartościowym w 2023 r. o ok. 11% r/r do poziomu 2,1 mld zł.
Prognozy na 2024 r. w scenariuszu bazowym zakładają dalsze niekorzystne oddziaływanie słabszego ruchu budowlanego w budownictwie kubaturowym i kontynuację tendencji spadkowej. Poprawa ma szansę wystąpić w 2025 r. i kolejnych latach.
Stabilna sytuacja w segmencie urządzeń klimatyzacyjnych
Obecnie najbardziej stabilną częścią rynku urządzeń HVAC jest segment urządzeń klimatyzacyjnych. W 2023 r. występował stabilny popyt, szczególnie na urządzenia o najmniejszej skali – klimatyzatory typu split. Kilkuprocentowe spadki sprzedaży wystąpiły natomiast w segmencie urządzeń o większej skali – klimatyzatorów systemu VRF. Równolegle wzrastało zainteresowanie urządzeniami opartymi o systemy wody lodowej.
Segment rynku urządzeń klimatyzacyjnych był jedyną częścią polskiego rynku HVAC, który zanotował wzrost wartości o 14% r/r do poziomu 3,2 mld zł. Według prognozy przedstawionej w raporcie PMR „Rynek HVAC w Polsce 2024. Analiza i prognozy rozwoju na lata 2024-2029”., ta tendencja wzrostowa będzie kontynuowana w 2024 r. jak i w latach późniejszych.
Kompleksową analizę polskiego rynku HVAC (ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja) znajdą Państwo w raporcie PMR:
Rynek HVAC w Polsce. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2024-2029.
Korekta w budownictwie kubaturowym wpływa na spadek popytu na rynku HVAC
Rynek HVAC jest w oczywisty sposób ściśle związany z rynkiem budownictwa kubaturowego. Obecne tendencje na rynku budynków kubaturowych wpływają na popyt na urządzenia HVAC, które są niezbędne do realizacji inwestycji związanych z budynkami mieszkalnymi i niemieszkalnymi.
Silne wzrosty w latach 2021-2022 były wynikiem rekordowego poziomu ruchu budowlanego w budownictwie kubaturowym, szczególnie mieszkaniowym. Analogicznie, spadki w nowo rozpoczynanych inwestycjach, które występują w budownictwie kubaturowym od 2022 r., przekładają się na spadki popytu na urządzenia HVAC. Dodatkowo, na rynek wpływają zawirowania oraz silne wzrosty cen na rynkach energii oraz zamieszanie i brak jasnych kierunków długofalowej strategii i polityki wspierania/zakazywania poszczególnych segmentów urządzeń wykorzystujących różne źródła energii.
W efekcie 2023 r. przyniósł załamanie sprzedaży urządzeń HVAC i sytuacja w 2024 r. również będzie charakteryzowała się jeszcze spadkami popytu w większości segmentów rynku. W II poł. 2023 r. rozpoczęło się delikatne odbicie na deweloperskim rynku mieszkaniowym, spowodowane w głównym stopniu reakcją deweloperów na skokowy wzrost popytu na mieszkania, zasilanego programem rządowym Bezpieczny Kredyt 2%. Ta tendencja do odmrażania wstrzymywanych uprzednio inwestycji deweloperskich kontynuowana była w I poł. 2024 r.
Po I poł. 2024 r. deweloperzy odnotowali aż 68% wzrost nowo rozpoczynanych budów. Zapowiedzi nowego programu rządowego Mieszkanie na Start, który ma być wprowadzony w 2025 r., również mają podtrzymać ten pozytywny trend i w takim scenariuszu rynek urządzeń HVAC będzie się rozwijać według tendencji wzrostowej.
Struktura instalowanych urządzeń HVAC w Polsce w podziale na typ budynku w latach 2020-2023 (% ilościowo)
| 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|
| Budynki mieszkalne | 79% | 77% | 71% | 68% |
| Budynki niemieszkalne | 21% | 23% | 29% | 32% |
Źródło: Raport PMR „Rynek HVAC w Polsce 2024. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2024-2029.”
Odbudowa rynku urządzeń HVAC
Pomimo przeżywanego załamania popytu, wciąż największym segmentem polskiego rynku urządzeń HVAC pozostaje branża grzewcza – urządzenia grzewcze odpowiadają za 51% wartości tego rynku w 2023 r. Branża wentylacyjna i klimatyzacyjna są zdecydowanie mniejsze.
W najbliższych latach, sytuacja na rynku HVAC najprawdopodobniej się zdecydowanie uspokoi i ustabilizuje, nie będziemy już świadkami tak gwałtownych zmian, jakie miały miejsce na rynku w minionych trzech latach. Popyt na urządzenia HVAC będzie się stopniowo odbudowywał – już obecnie można zaobserwować przejawy tego zjawiska. Odbudowa inwestycji kubaturowych, widoczne ożywienie w segmencie mieszkaniowego rynku deweloperskiego oraz spodziewana poprawa w budownictwie komercyjnym niemieszkaniowym, to czynniki pozwalające patrzeć z optymizmem na przyszłość rynku urządzeń HVAC.
Natomiast obserwując skalę spadków i tendencje w poszczególnych segmentach rynku urządzeń HVAC, w szczególności załamanie sprzedaży urządzeń grzewczych, jak i osłabienie popytu w segmencie urządzeń wentylacyjnych (spowodowane niższym wolumenem nowych inwestycji kubaturowych), poprawa w skali wartości całego rynku jeszcze nie wystąpi w 2024 r.
Kompleksową analizę polskiego rynku HVAC (ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja) znajdą Państwo w raporcie PMR:
Rynek HVAC w Polsce. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2024-2029.
W PMR doradzamy i wspieramy działania Twojej firmy
Construction Business Unit Director